Martina Vijver

Volg je intuïtie en durf te kiezen.
20/21
Netwerk
https://linkedin.com/martina-vijver-6aba493/
vijver@cml.leidenuniv.nl

Reden van voordracht

Professor Martina Vijver is een bevlogen en gedreven wetenschapper die bekend is van het Levend Lab en RISE netwerk. Zij is er in geslaagd in gewone taal zeer complexe wetenschap uit te leggen en de invloed van chemische stoffen op de Biodiversiteit voor iedereen inzichtelijk te maken.

Het verhaal van Martina

Martina, jij staat op de lijst omdat je het verschil maakt. Weet je wie je voorgedragen heeft en wat de argumenten daarvoor waren?

'Neen, ik weet niet wie mij heeft voorgedragen; maar het buiten-laboratorium “Levend Lab” heeft veel (inter)nationale bekendheid en heeft ‘fans’ onder de bewoners van de stad Leiden. Het Levend lab is een systeem van 36 geschakelde sloten die verbonden zijn met de Oude Rijn. In dit natuurlijke systeem wordt getest wat het effect van gesynthetiseerd materiaal is op het leefmilieu. Tot nu toe worden de meeste testen op cellulair niveau gedaan, waarbij de werkzaamheid getest wordt maar niet de late gevolgen op macro niveau met betrekking tot de biodiversiteit. Elke twee  minuten komt een nieuwe chemische stof op de markt, maar hoe werken deze stoffen in het groter geheel. Biodiversiteit is ons leefmilieu en heeft op langer termijn ook effect op de mens. Nu is al bekend dat bepaalde aandoeningen postcode gerelateerd zijn en dat een 1 op 1 relatie bestaat met de daar ter plaatse gebruikte middelen. Wij moeten zorgvuldiger omgaan met ons leefmilieu.

Welk moment maakte voor jou het verschil en wat zou je willen doorgeven?

'Het verschil voor mij was toen ik erin geslaagd was laboratorium experimenten in het natuurlijke milieu te toetsen. Er was niet altijd support voor het idee, maar het is gelukt. Er is bewustwording gecreëerd waardoor mensen veel meer beseffen welke gevolgen onze leefwijze en gedrag heeft op de biodiversiteit. Er is een groeiend besef dat ook gekeken moet worden voorbij de werkzaamheid van stoffen. Welke effecten heeft het product op de omgeving. De belangstelling voor het Levend Lab is groot, van basisschool tot mbo-hbo-universitair niveau en ook staatssecretarissen hebben zich laten voorlichten. In gewone taal is het mogelijk uitleg te geven over de consequenties van nieuwe en bestaande stoffen op de biodiversiteit. Wat ik wil meegeven is: volg je intuïtie. Houd je aan wat er toe doet en probeer het verder op te schalen.'

Je komt ook op voor de positie van vrouwelijke wetenschappers. Hoe doe je dat?

'Ik ben mede-oprichter en directeur van RISE (Researchers In Science for Equality). Onze missie is het bouwen aan een inspirerende werkomgeving waarbinnen vrouwelijke onderzoekers kunnen werken aan hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. Daarnaast streeft het RISE netwerk ernaar de zichtbaarheid van vrouwelijke topwetenschappers van de universiteit te vergroten en onderstreept zij de noodzaak van de gendergelijkheid in de wetenschappelijke staven.'

Heb jij een droom voor de stad Leiden?

'Jazeker! Mijn droom is dat deze stad de biodiversiteit en duurzaamheid zal omarmen. Er wordt veel over gesproken en de eerste stappen worden gezet, maar er kan meer. We kunnen beginnen in het Bioscience park waar 43% van de bedrijven farmaceutisch gerelateerd zijn. In dit park wordt veel geproduceerd en door de gesynthetiseerde stoffen te testen in een natuurlijke omgeving zoals het Levend Lab kunnen we de invloed op de hele keten inzichtelijk maken. Dat zou spraakmakend zijn.'

De Top 50 vrouwen is mede opgezet om vrouwen actief te supporten. Hoe support jij vrouwen in je netwerk?

'Het RISE netwerk is al ter sprake gekomen. Belangrijk zijn wetenschappelijke en maatschappelijke bevlogenheid. Als ik dat tegenkom, zal ik het zeker stimuleren. Natuurlijk vereist het keuzes maken. Plannen maken, kiezen en je er aanhouden zijn de sleutelfactoren voor het succes. Weest je bewust van jezelf en je kwaliteiten en kies heel bewust. Binnen de Top 50 vrouwen wil ik graag met drie tot vijf vrouwen een grotere verbinding aangaan, om zo van grotere betekenis te zijn voor de stad Leiden.'

Wat is de belangrijkste levensles van 2020 voor jou?

'Tijdens de COVID19-periode zijn we allemaal met onze neus gedrukt op de consequenties van globalisering en op de enorme kwantiteit in spullen, activiteiten en wensen die we hebben als mens. Het jaar 2020 heeft me geleerd dat er enkele dingen belangrijk voor me zijn, en dat daarbij de kwaliteit voorop staat. Dus voor ogen hebben wat je wilt bereiken; kwaliteit gaat boven kwantiteit.'

Waarvoor mogen mensen jou voor benaderen?

'Hulp bij keuzes maken. Hoe doe je dat en het stimuleren van zelfverzekerdheid. Reflecteer op je kernpunten, niet focussen op je zwakke punten. Ik quote “Haal Calimero uit je gedachten”. Na het afronden van mijn hbo-opleiding ben ik gaan werken. Ik kwam toen mensen tegen die mijn passie zagen en mij durfden te stimuleren de sprong te maken om te promoveren. Nu ben ik hoogleraar; het pad was anders dan bij anderen, maar doordat ik erop gewezen werd mijn droom achterna te gaan, is het gelukt.'